مفهوم ارتباط اجتماعی

"ارتباطات اجتماعی" در معنای عام چنین تعریف می‎شود: «ارتباط عبارت است از فن انتقال اطلاعات، افكار و رفتارهای انسانی از یك شخص به شخص دیگر.»

پس ارتباط انتقال پیام به دیگری و اساس شكل‌گیری جامعه است. بسط و تراكم ارتباطات موجب تعالی و پیشرفت فرهنگ جامعه می‎شود. در جریان ارتباط بین انسان‌ها نه تنها داشته ها، بلكه عقاید، نظرات و احساسات مورد تبادل قرار می‌گیرند. آنچه مسلم است ارتباط بین انسانها فقط محدود به تماس فیزیكی نیست، بلكه از طریق یادآوری دیگران، یا با استفاده از پیام‌های مكتوب میتواند محقّق شود. معجزه جاودان پیامبر اکرم (ص) یعنی قرآن کریم از آن نمونه است.

ارتباط اجتماعی از نگاه قرآن

قرآن کریم با تأكید بر "ارتباطات اجتماعی"، الفت و ارتباط بین انسان را یكی از معجزات اجتماعی اسلام می‌داند. چرا كه انسان موجودی است اجتماعی و اسلام نیز برای پاسخ به این نیازهای بشر به عنوان آیین الهی آمده است تا به چنین نیازهای پاسخ دهد.

اگر سابقه دشمنی و عداوت بین انسان‌ها را تا قبل از اسلام و بعثت پیامبر عظیم‌الشأن)ص( و ظهور قرآن در سرزمین عربستان و بین اعراب مورد ارزیابی قرار دهیم؛ درمی‎یابیم كه چگونه یك موضوع جزیی و ساده كافی بود تا آتش جنگی خونین و ستیزی طولانی در بین انسان‌ها بیفروزد و سالیان طولانی به نبرد و مبارزه با یكدیگر بپردازند. از این رو قرآن آمده تا به ارتباطات اجتماعی اهمیّت و سامان بخشد و ملل بی خبر، متفرّق و نادان را به سوی زندگی مترقّی، متعالی و سعادتمند دعوت نماید.

واژه «ارتباط» و «رابطه» در قالبهای گوناگون مطرح شده است که هر کدام به نحوی ناظر بر ارتباط بین افراد اجتماع است. همچنین در قرآن در مورد خبر یا اطلاع مواردی بیان شده است و با بررسی واژه قرآنی "نبأ" به معنای "خبر و اطلاع" در قرآن کریم موارد مهم و متعدّدی مطرح گردیده است تا جایی كه یكی از سوره‌های قرآن به این نام مزیّن است و حتی كلمه "نبی" به معنای "پیام‎رسان یا خبر رساندن" نیز از همین جنس است. (جامعه و تاریخ، مصباح یزدی)

در خبر و اطلاع‌رسانی «ارتباط» ایجاد می‌گردد، از این رو می‎توان نتیجه گرفت "خبر و اطلاع" در قرآن كریم ماهیتی ارتباطی و تعاملی بین انسان‎ها دارد كه به طور كلی به آن ارتباطات انسانی اجتماعی اطلاق می‎شود.